"Krzyżacy" w Miejskim Teatrze Miniatura to pierwsza adaptacja powieści Sienkiewicza w formie teatru lalkowego, który pozwala na interesujące i pełne jej przedstawienie – z wielością miejsc akcji, osób, z polowaniami na niedźwiedzia i tura czy wreszcie z wielką, finałową bitwą pod Grunwaldem.

Spektakl wyreżyserował uznany dramaturg i reżyser Jakub Roszkowski, a scenografię i lalki zaprojektował jeden z najbardziej cenionych współczesnych polskich scenografów Mirek Kaczmarek. Przedstawienie otrzymało I nagrodę XXVIII Ogólnopolskiego Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu, nagrodę publiczności 42. Opolskich Konfrontacji Teatralnych KLASYKA POLSKA oraz nagrodę VII Międzynarodowego Festiwalu Teatralna Karuzela „za odnalezienie w klasyce współczesnych kontekstów, bliskich naszym czasom bohaterów, a przede wszystkim siłę ostatniej sceny”.

Sienkiewicz pisał „Krzyżaków” podczas zaborów, „ku pokrzepieniu serc”, walcząc w ten sposób z postępującym procesem germanizacji polskiego społeczeństwa. Ryszard Koziołek w nagrodzonych Nagrodą Literacką Gdynia „Ciałach Sienkiewicza” pisał: „Autor, wraz ze swym pokoleniem wyzbyty z marzeń o sukcesie militarnym jakiegoś nowego powstania, pisze literaturę, której krzepiąca rola wynika z przekonania twórcy, że skoro inni robią za nas historię, my musimy w niej przetrwać”. Czy w zupełnie odmiennych warunkach historycznych jego wizja jest nadal aktualna? „Dziś możemy dzięki tej powieści przyjrzeć się nam, Polakom, naszym wadom, ale i naszym zaletom. A także przyjrzeć się wojnie i w manifeście potrzeby walki o słuszną sprawę być może poszukać też myśli o bezsensowności wojen w ogóle” – podsumowuje reżyser.

Dzieło Sienkiewicza to też świetnie opowiedziana historia, która może wciągnąć, rozśmieszyć i wzruszyć zarówno młodszych, jak i dojrzałych widzów. Kolejne pokolenia Polaków z wypiekami na twarzach kibicowały młodemu Zbyszkowi, drżały o los pięknej Danusi, po cichu trzymały kciuki za sprawy sercowe przaśnej Jagienki czy wreszcie ekscytowały się opisami największego prawdopodobnie triumfu polskiego oręża – bitwy pod Grunwaldem.